ΚΛΑΥΣΙΓΕΛΛΑΣ 2

TaRaΤaΤΖΟΥΜ

e-Φοιβος by mavroudistar ΣΟΥΜΑΡΙΣΤΑ 68 (Αλιεύοντας στο τοπίο, από δω κι από ‘κει…) Ο άνθρωπος έχει δικαίωμα να γιορτάζει τα 20 χρόνια του και η διαφήμιση (μαζί με τον άνθρωπο) να επαίρεται για ¨τα τραγούδια που λατρέψαμε, και που μας γέμισαν συναισθήματα¨… Δεν είναι εύκολο να το λες, αλλά όπως γνωρίζετε, η διαφήμιση δεν μασάει σε κάτι τέτοια και δεν ξέρει από ¨οικονομία λόγου¨. Ιδιαίτερα αν πρέπει να παλέψεις για να γεμίσεις ένα Ολυμπιακό Στάδιο σε εποχή κρίσης, ίσως ο μόνος τρόπος να το πετύχεις είναι η πάση θυσία προβολή μαζί και η αμετροέπεια των δελτίων Τύπου, γύρω από έναν Φοίβο, σε συνδυασμό με γνωστά ονόματα της ελληνικής show biz που θα πουν το τραγουδάκι τους (Δέσποινα Βανδή, Καίτη Γαρμπή,  Άντζελα Δημητρίου, Θάνος Καλλίρης, Βασίλης Καρράς, Έλλη Κοκκίνου, Δημήτρης Κόκοτας, Γιώργος Μαζωνάκης, Μαντώ, Nίνο, Θάνος Πετρέλης, Αντώνης Ρέμος, Διονύσης Σχοινάς, Tus και πολλοί ακόμη)! Ένα δείγμα τέτοιας αμετροέπειας είναι και το ¨Ο Φοίβος έχοντας το «άγγιγμα του Μίδα» και ένα βήμα μπροστά από την εποχή του, χαρακτηρίζεται από μία αξιοζήλευτη ικανότητα να συνδυάζει τις δημοφιλείς μουσικές τάσεις με τις καινοτόμες ιδέες του.¨  Όμως είπαμε, δελτία Τύπου είναι αυτά που στοχεύουν στο να ανεβάσουν το προϊόν και να παίξουν με μεγαλοστομίες και ταρατατζούμ, ωσάν να μπαίνει ο δοξασμένος Βασιλεύς στο κάστρο των υπηκόων… Αναφέρομαι στη μεγάλη …γενέθλια συναυλία που θα δοθεί στις 24 Σεπτεμβρίου στο ΟΑΚΑ, ξεκινώντας από τώρα τη διαφήμιση που -προφανώς-θα δυναμώνει σταδιακά έως την τελική ημερομηνία, ώστε να δοξαστεί ο συνθέτης του πιο απρόσωπου και εντέλει faux ελληνικού τραγουδιού. Ενός κατασκευαστικού μορφώματος που ήρθε -όχι τυχαία-πριν είκοσι και βάλε χρόνια στην βλαχομπαρόκ, νεόπλουτη και lifestyle κοινωνία τού χαβαλέ και της επίδειξης , για να δηλώσει πως ανήκει στην ευρωπαϊκή ελαφρότατη (μουσική) κουλτούρα, σε πακετάρισμα όμως μιας μπασταρδεμένης ροκοελαφροποπουλαροηλεκτροχαβαλέ μίξης, με απρόσωπη καταγωγή, με χαμηλότατης υποστάθμης στιχουργία και, πάνω απ’ όλα, ελαφρότητα και ανεμελιά γύρω από τη ζώσα πραγματικότητα των καιρών, μουσική και περιεχόμενο αποκλειστικά των εργαστηρίων τής λούπας, του χρονομετρητή, της μηχανιστικής συμπεριφοράς και της χαμηλότατης αισθητικής ενός παγκοσμιοποιημένου μορφώματος. Αυτή υπήρξε η πακεταρισμένη πατέντα και φτιάχτηκαν οι δρόμοι όπου περπάτησαν ¨οι νέοι¨. Μαζί μ’ αυτούς, ακολούθησαν και άλλοι (νέοι) παρόμοιας κοπής συνθέτες. Θα είναι, για όλη την περίοδο της τελευταίας 20ετίας όπου η χώρα βούλιαζε μαζί με τους πολίτες της, η βασική ¨τροφή¨ της πιο ανέμελης και μαζικής εκτόνωσης δίχως αξία, παρά μόνο χρηματιστηριακής, κενής από περιεχόμενο, αποστασιοποιημένης από οποιεσδήποτε συλλογικές μνήμες, από ιστορία, από πνευματική υπόσταση, από εθνική κουλτούρα, από μουσική συνείδηση, μιας έστω κεντροευρωπαϊκής αναφοράς, τέλος, από την έστω σε μορφή τραγουδιού στοιχειώδη …στιχουργική! ·        Αντ’ αυτών, ευκολίες και ¨ιδέες¨ από τους απρόσωπους χώρους των  παρωχημένων και παρακμασμένων αγγλοσαξωνικών High tech εργαστηρίων των ηλεκτρονικών προγραμματιστών, της αφαίρεσης κάθε ψυχής, συναισθήματος, γήινου πάθους, της αληθινής συγκίνησης, και λυρισμού, του ανθρώπινου λυγμού, αναστεναγμού, ενός  ερωτήματος, μιας μυρωδιάς έστω από ανοιξιάτικο άνθος… Όλα περασμένα μέσα από το μηχάνημα της πανομοιότυπης συνταγής. Θαρρείς φωτοτυπία, όπως τα ανθρωπάκια του Γαϊτη που αναπαριστούν τους κινδύνους μιας αισθητικής απειλής˙ εκείνης της απόλυτης ομαδοποιημένης ισοπέδωσης των αισθήσεων και των παραισθήσεων… Όλα αυτονόητα, γνωρίζοντας από το ξεκίνημα την έκβαση και την κατάληξη. Οι υπολογιστές, οι κομπρέσορες και οι επεξεργασίες αδυνατούν να επινοήσουν μελωδία. Παράγουν (δεν γεννούν) ένα υποτυπώδες θέμα, έτσι, για να απλώνεται στο ρυθμικό κορμό, κάτι ως αφορμή για να ασχολείται και η φωνή. Από αυτά τα απανταχού διεθνή εργαστήρια παράχθηκε το μόρφωμα. Σε εποχή που ό,τι μπορεί να συμπιεστεί στην παραγωγή, προστίθεται με τους κανόνες της παγκοσμιοποίησης! Η συνταγή έχει αποκαλυφθεί. Στην ουσία, ποτέ δεν απεκρύφθει… Εμείς ήμασταν οι ανύποπτοι και μόνο με την πάροδο πολλών ετών συνειδητοποιήσαμε πως το πανομοιότυπο, το ομογενοποιημένο, είναι απλώς η αναπόφευκτη εύκολη συνταγή της ιδεολογίας της παγκοσμιοποίησης. Τα πανομοιότυπα του Φοίβου είναι η απόδειξη της πιο ωμής διαμόρφωσης τού παγκοσμιοποιημένου τραγουδιού. Πώς θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά τα πράγματα; με ποιο τρόπο θα μπορούσε το ελληνικό τραγούδι να κρατήσει τις εθνικές του ιδιαιτερότητες; Έχει χυθεί πολλή μελάνη πάνω σε τέτοια θέματα και το μόνο που μπορεί να ¨σώσει¨ την ψυχή τού (ελληνικού) τραγουδιού, είναι η πνευματική του υπόσταση που θα δυσκολέψει την ένταξή του στην ομοιομορφία τής εκμετάλλευσης για μαζική παραγωγή, αφού όπως είδαμε, παγκοσμιοποιούνται κατ’ εξοχήν εκείνα (τα τραγούδια) που αποφέρουν κέρδη. Η συναυλία λοιπόν του¨δημοφιλέστερου έλληνα Συνθέτη¨ (όπως λέει το δελτίο Τύπου, με τίτλο:  «Φοίβος-All Star» και που από το διαφημιστικό γραφείο προβάλλεται ως ¨σημαντικό καλλιτεχνικό γεγονός της χρονιάς¨) προετοιμάζεται κι εγώ καταθέτω σε αυτό το σημείωμα, σκέψεις γύρω από αυτήν την ¨καλλιτεχνική¨ αξία! Είναι, κοινώς ομολογούμενο, πως το όλο ζήτημα έχει να κάνει με μια βαρβάτη μπίζνα που συγκεντρώνει τα δημοφιλέστερα ονόματα της πιο λαϊκίστικης και ιλουστρασιόν έκφρασης του ελληνικού πενταγράμμου (!?!) Ερμηνεύτριες-ερμηνευτές που έδρασαν επί χρόνια στο ελληνικό μόρφωμα της μοδάτης ροκοπόπ ελαφρότατης σκηνής που αποτάθηκε σε ένα νεανικό  κοινό από 14 έως 34, χωρίς να περιφρονεί και τους νεανίζοντες ελληνάρες,  προτείνοντάς τους μόδα, ευδαιμονία και πλαστικούς έρωτες, τόσο faux που σπάει τα όρια της ανοχής… Η δισκογραφική βιομηχανία είχε κάνει πάλι το θαύμα της, καθώς ευνόησε (με το αζημίωτο) τέτοιες παραγωγές που κυριάρχησαν, τόσο στο τηλεοπτικό, όσο και στο ραδιοφωνικό τοπίο. Η lifestyle κουλτούρα σε όλο το μεγαλείο της, με τον Φοίβo …μέντορα αυτής της μουσικής decadence συμπεριφοράς, σε έναν κόσμο που εκλαμβάνει το ζεϊμπεκοπόπ και το χασαπορόκ ως ¨μεγάλες¨ μουσικές-αισθητικές επινοήσεις. Οι δισκογράφοι τα θεωρούν ¨καταπληκτικές καινοτόμες προτάσεις¨ αυτά τα εμπαικτικά και αλλοπρόσαλλα, ενώ η αισθητική του όλου πράγματος, οδηγεί σε μαύρη τρύπα τού διαστήματος που σε τραβάει και δεν ξέρεις πού και αν θα σε βγάλει πουθενά. Το σίγουρο είναι πως σε κάνει να φωνάξεις: ¨Τα χάπια μου!!!!!!!¨ Να γιορτάσει το παιδί, δεν λέω. Και τα είκοσι κεράκια του να ανάψει και με ένα φύσημα να τα σβήσει και να του πουν οι 80.000 παγκοσμιοποιημένοι fans τα γνωστά happy birthday και ας βγουν τα love story στην επιφάνεια. Ας βομβαρδιστούμε με lifestyle  τηλεοπτικό κουτόχορτο σε μια Ελλάδα μνημονιακώς αγωνιούσα και ας αναζητήσουμε εμείς οι υπόλοιποι τους χυμούς τού νέου τραγουδιού σε μια χώρα που θα πρέπει επιτέλους να βγει από τον δικό της λαβύρινθο, να βρει άλλους δρόμους (όχι τους παλιούς) που θα την οδηγήσουν σε κατευθύνσεις αληθινές, πιο γήινες, πιο δημιουργικές… ¨Ουτοπίες¨ θα μου πεις… Το ξέρω αναγνώστη μου, δεν είμαι τόσο αφελής. Ξέρω πως το νέο αυτό (τρόπος του λέγειν) τραγούδι που εκπροσωπεί ο εορτάζων Φοίβος, αντιστρατεύεται αυτά που ανήκουν στις ¨ουτοπίες¨. Εξ’ άλλου, ο Αναγνωστάκης  το είχε πει πριν από αρκετά χρόνια:    ¨Δρόμοι παλιοί που αγάπησα και μίσησα ατέλειωτα κάτω απ' τους ίσκιους των σπιτιών να περπατώ νύχτες των γυρισμών αναπότρεπτες κι η πόλη νεκρή¨ Γνωρίζω πως το τίμημα, σε άνυδρους καιρούς, είναι βαρύ και κάνει εμένα και τους ¨δικούς μου¨ να τραγουδάμε: ¨Ξεχασμένος κι ατίθασος να περπατώ κρατώντας μια σπίθα τρεμόσβηστη στις υγρές μου παλάμες¨ Παρέκλινα από τον στόχο μου να βάλω στο μάτι (και σε κριτική) τη συναυλία του Φοίβου και ασχολούμαι με τους ποιητές. Είναι, όντως, αντίφαση. Ο Φοίβος, σύνηθες σύμπτωμα μιας πολιτισμικής κατάπτωσης της εποχής της τηλοψίας και της κενής κομπιουτερίστικης καπατσοσύνης, ο ¨μεγάλος¨ των μη συνθετών, ο κάτοχος των αυτονόητων συνταγών του 1+1=2, ο πιο ικανός της πιο σύντομης μουσικής φράσης, που κατέχει περισσότερο από τους ομοϊδεάτες του τη συνταγή του τετραγωνισμού της ρυθμικής ¨φιλοσοφίας¨ τών παγκοσμιοποιημένων disc jockey, θα αναζητήσει την προσοχή της κοινής γνώμης, επιχειρώντας να κάνει κάτι που στις δεκαετίες του ’80 και ΄90 πέτυχαν ο Μίκης, ο Σαββόπουλος, η Αλεξίου, ο Νταλάρας. Να γεμίσουν το ΟΑΚΑ! Κάτι που εκείνοι τώρα δεν μπορούν. Ο Φοίβος, ακριβώς αυτό επιχειρεί την συγκεκριμένη εποχή! Το στοίχημα να γεμίσει αυτός και οι συνεργάτες του, το μεγαλύτερο στάδιο! Κάτι τέτοιο ίσως σηματοδοτήσει μεγάλη στροφή (προς τα πού;) στο θέμα της προτίμησης του κοινού και της ελληνικής κοινωνίας, σε μια τόσο ταραγμένη και ρευστή εποχή που θα αποφέρει σημαντικότατες, κοσμογονικές θα έλεγα, για τον τόπο μας αλλαγές! Είμαι περίεργος –ομολογώ-μπροστά σε μια τέτοια έκβαση. Αναρωτιέμαι: το καλλιτεχνικό είδος του Φοίβου, οι ερμηνευτές του και η δύναμη της διαφήμισης με τα ΜΜΕ, εξακολουθούν να διαθέτουν τόση δύναμη στους μνημονιακούς καιρούς ώστε να γεμίσουν το στάδιο;  Ίδωμεν… Ας τελειώσω με αυτό: ¨Την ασήμαντη παρουσία μου βρίσκω σε κάθε γωνιά¨ κάμε να σ᾿ ανταμώσω κάποτε φάσμα χαμένο του τόπου μου κι εγώ. Νότης Μαυρουδής (29/5/2012)