Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΓΗ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ

ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

ΜΕ ΘΕΜΑ

Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΓΗ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ

Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 2008, ώρα 19:00

Κτιριακές εγκαταστάσεις ΝΟΗΣΙΣ – ΚΔΕ & ΜΤ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ

19:00 Χαιρετισμοί
Γιάννης Αντωνόπουλος, Πρόεδρος Δ.Σ. Ιδρύματος “ΝΟΗΣΙΣ –Κέντρο
Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας”
Δημήτρης Ψύλλος, Πρόεδρος Δ.Σ. Σωματείου “Φίλοι του Τεχνικού
Μουσείου Θεσσαλονίκης”

19:10 "Φυσικές Καταστροφές", Ντοκυμαντέρ

19:20 Η Ανθρωπόκαινος περίοδος του Πλανήτη μας

Χρήστος Σ. Ζερεφός, Ακαδημαϊκός και Πρόεδρος του Εθνικού
Αστεροσκοπείου Αθηνών

19:50 Σεισμοί και μέτρα προστασίας
Βασίλειος Κ. Παπαζάχος, ομ. Καθηγητής Γεωφυσικής Α.Π.Θ.

20:20 Συζήτηση επί των θεμάτων των δύο ομιλιών

Συντονιστής: Δημήτρης Ψύλλος

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΟΜΙΛΙΩΝ

Η ανθρωπόκαινος περίοδος του πλανήτη μας

Χρήστος Σ. Ζερεφός, Ακαδημαϊκός

Πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών

Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού έφθασε τον διπλασιασμό ανά 40 χρόνια. Ο πληθυσμός τα τελευταία 100 χρόνια τετραπλασιάστηκε και έχει ξεπεράσει τα 6 δισεκατομμύρια. Οι εκπομπές της βιομηχανίας αυξήθηκαν 40 φορές και η χρήση της ενέργειας 16 φορές τα τελευταία 100 χρόνια. Τον 20^ο αιώνα η ανθρωπότητα χρησιμοποίησε δεκαπλάσια ενέργεια απ’ όλη όση είχε χρησιμοποιήσει στα προηγούμενα χίλια χρόνια. Τα τελευταία 100 χρόνια τα αέρια του θερμοκηπίου έχουν αυξηθεί κατά 30% το διοξείδιο του άνθρακος και κατά 100% το μεθάνιο, για να φθάσουν τις υψηλότερες τιμές των προηγούμενων 15 εκατομμυρίων ετών. Οι εκπομπές των οξειδίων του αζώτου στην ατμόσφαιρα από τα ορυκτά καύσιμα και από την καύση της βιομάζας και οι εκπομπές του διοξειδίου του θείου από τη βιομηχανία ξεπέρασαν τις εκπομπές από φυσικές πηγές αυξάνοντας δευτερογενώς τις συγκεντρώσεις του όζοντος και των αιωρουμένων σωματιδίων με συνέπειες στην υγεία. Η θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί τα τελευταία 30 χρόνια περισσότερο από όσο τα προηγούμενα χίλια χρόνια με σοβαρές συνέπειες στο περιβάλλον μεταξύ των οποίων η συχνότερη εμφάνιση ακραίων καιρικών καταστάσεων και αποσταθεροποίησης του κύκλου του ύδατος παγκόσμια. Στα τελευταία 100 χρόνια η αστυφιλία δεκαπλασιάστηκε, το μισό του πληθυσμού της γης ζει σε πόλεις και το 50% της καλλιεργήσιμης γης άλλαξε χρήση. Ο 20^ος αιώνας χαρακτηρίστηκε δίκαια η ανθρωπόκαινος γιατί ο άνθρωπος ανταγωνίστηκε με τη Φύση. Όλα τα νεότερα αποτελέσματα της πλανητικής αλλαγής στον τελευταίο και στον προσεχή αιώνα θα αναπτυχθούν σε αυτή τη διάλεξη.

Σεισμοί και μέτρα προστασίας

Βασίλειος Κ. Παπαζάχος, ομ. Καθηγητής Γεωφυσικής Α.Π.Θ.

Οι σεισμοί αποτελούν μέρος της φυσικής διαδικασίας γένεσης και εξέλιξης της Γης, δηλαδή, της διαδικασίας που δημιούργησε τις θάλασσες, τα βουνά, τις εύφορες πεδιάδες, τον ορυκτό πλούτο και έκανε τη Γη φιλόξενη για τον άνθρωπο. Τη διαδικασία αυτή δεν μπορούμε ούτε μας συμφέρει να την αλλάξουμε. Υπάρχει, όμως, δυνατότητα να μειώσουμε τις συνέπειες των σεισμών με τη λήψη κατάλληλων μέτρων που σχετίζονται άμεσα με την αντοχή των κτιρίων στα οποία διαμένουμε.

Στην παρούσα ομιλία περιγράφονται συνοπτικά οι προσπάθειες που κατέβαλαν οι άνθρωποι από την αρχαιότητα για τη μελέτη των σεισμών και την προστασία απ’ αυτούς. Αναφέρονται οι σημερινές μας γνώσεις για τον τρόπο γένεσης των σεισμών και ιδιαίτερα για τα αίτια γένεσης των σεισμών στην Ελλάδα και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην προσπάθεια πρόγνωσής τους. Δίνονται πληροφορίες για τη δυνατότητα που έχει σήμερα η Σεισμολογία να προβλέψει μεσοπρόθεσμα τους σεισμούς.

Επισημαίνεται, ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος προστασίας της ζωής μας και της περιουσίας μας από τους σεισμούς είναι ο σχεδιασμός και η κατασκευή οικοδομών και άλλων τεχνικών έργων τα οποία να αντέχουν στις αναμενόμενες σε κάθε τόπο ισχυρές σεισμικές κινήσεις. Για εκείνες από τις ήδη υπάρχουσες τεχνικές κατασκευές που δε σχεδιάσθηκαν και συνεπώς δεν κατασκευάσθηκαν με σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές, απαιτείται η λήψη προσεισμικών μέτρων (έλεγχος τρωτότητας, κλπ). Αυτά τα προσεισμικά μέτρα πρέπει να είναι χωροχρονικώς ιεραρχημένα για να είναι αποδοτικά και οικονομικώς εφικτά.